Wystawa historyczna w Muzeum Ziemi Lubuskiej

Historia lubuskich OSP i Związku OSP  RP zaprezentowana na wystawie w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze

Za nami obchody 100 lecia zjednoczenia ruchu strażackiego i powstania Związku OSP RP. Pod szyldem pięknego jubileuszu zorganizowaliśmy wiele ciekawych i znaczących przedsięwzięć.

W województwie lubuskim pokłosiem obchodów 100 lecia Związku OSP RP była wystawa sprzętu strażackiego pod nazwą: „100 lat Związku OSP RP na Ziemi Lubuskiej. Straż Pożarna w Zielonej Górze w latach 1945-2020”

Wystawę w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze,  pod okiem muzealnych kuratorów,   przygotowało biuro Oddziału Wojewódzkiego Związku OSP RP Województwa Lubuskiego przy ogromnej pomocy członków Zarządu Miejsko-Gminnego Związku OSP RP w Międzyrzeczu – Druhów: Dariusza Surmy oraz Mieczysława Witczaka – to oni udostępnili, przygotowali i opisali eksponaty.

Wystawa rozmieszczona była w czterech salach wystawowych, a w holu Muzeum zachęcały  gości zwiedzających  4 zabytkowe sikawki konne.

Na wystawie zgromadziliśmy liczne eksponaty, były tam: stare zabytkowe sikawki, pompy pożarnicze i armatura wodna, mundury, hełmy, buty, aparaty ochrony dróg oddechowych, skórzane wiadra na wodę, syreny strażackie, bosaki i tłumice, odznaczenia i ceramika z elementami strażackimi: wazony, kufle, talerze…

W gablotach prezentowały się odznaczenia – jedna z gablot zawierała medale, odznaki i odznaczenia śp. płk pożarnictwa Leona Kiszmanowicza z  Międzyrzecza, a druga zawierała medale,  odznaczenia, odznaki, różnorodne legitymacje Druha śp. Jerzego Pietraszkiewicza – zasłużonego lubuskiego pożarnika, Prezesa Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP WL, członka Prezydium Zarządu Głównego .

Osobne miejsce zajęły stare dokumenty, czasopisma branżowe, gazety lokalne z informacją o działaniach strażaków, były też pierwsze  wydania  czasopisma Strażak. 

Zgromadziliśmy wiele historycznych  sztandarów na czele ze sztandarem Zarządu Okręgu Związku OSP RP w Zielonej Góry i w Gorzowa Wlkp. Był wśród wyeksponowanych strażacki  sztandar z Drohobycza, sztandar, który został wywieziony w pierwszych dniach po wybuchu II wojny światowej do  Austrii, tam przetrwał w ukrycie wiele lat, dopiero w 2006 r. wrócił do kraju. Do OSP Nowe Miasteczko,   spadkobierców Ochotniczej Straży Ogniowej z Drohobycza, potomków repatriantów z ziemi drohobyckiej, został przekazany w 2015 r.

Zaprezentowaliśmy wiele ciekawych zdjęć,  starych i współczesnych,  na powiększonych planszach pięknie pisały historię ochotniczego pożarnictwa na Ziemi Lubuskiej.  Były także kroniki strażackie, w tym kroniki obozów MDP z ostatniego 20 lecia.

Na licznych planszach zaprezentowaliśmy wszystkie obszary działania Związku OSP RP i OSP   - akcje ratownicze, zawody pożarnicze, przeglądy orkiestr, szkolenia i ćwiczenia, obozy i turnieje, współpracę międzynarodową i in. dokumentując je  zdjęciami.

W osobnej sali zaprezentowaliśmy sprzęt i dokumentację dotyczącą historii straży pożarnych w Zielonej Górze w latach 1945-2020. Znalazły się tam liczne zdjęcia i stare dokumenty obrazujące proces powstawania ochotniczych straży pożarnych na Ziemiach Zachodnich, w pierwszych dniach funkcjonowania polskiej administracji w Zielonej Górze.

Jak wynika ze zgromadzonych na wystawie dokumentów, pierwsza straż pożarna w Zielonej Górze powstała w lipcu 1945 r.,  jej  wyposażenie stanowiły 200 m węży tłocznych, dwukołowy wózek ze stojakiem hydrantowym, motopompa strażacka.

Na siedzibę przeznaczono budynek przy ulicy Kasprowicza, gdzie do dziś siedzibę ma Zarząd Oddziału Wojewódzkiego Związku OSP RP Województwa Lubuskiego.

Do końca 1945 r. w Zielonej Górze zorganizowano 20 straży pożarnych, a od stycznia 1946 rozpoczęły się kursy dla strażaków co uczyniło Zieloną Górę ponad powiatowym ośrodkiem szkoleniowym.                                             

Wraz z uruchamianiem zakładów przemysłowych powstawały zakładowe straże pożarne, na początku lat 50 funkcjonowało już 10 jednostek w zielonogórskich zakładach pracy.

W wyniku reformy administracyjnej  w 1950 r. powołującej  województwo zielonogórskie, utworzono w Zielonej Górze zawodową straż pożarną i powołano Komendę Wojewódzka Straży Pożarnej.

1 kwietnia 1951 r. powołano Wojewódzką Szkołę Pożarniczą. 

W latach 1945 -1946 powstało wiele jednostek na terenie powiatu zielonogórskiego i województwa lubuskiego. Większość z nich pięknie się rozwijała i działa do dziś.

Te i wiele innych ciekawych informacji o historii ochotniczych straży pożarnych i funkcjonowaniu Związku OSP RP na Ziemi Lubuskiej można znaleźć na wystawie.

Wystawa udostępniona jest zwiedzającym od 2 czerwca do 17 września 2023 r.

Dla grup przedszkolnych, szkolnych,  grup MDP zapewniamy przewodnictwo strażaka, który oprowadza po wystawie, tłumaczy historię i przeznaczenie sprzętu, pomaga zbudować linię wodną z użyciem zabytkowego, ale wciąż sprawnego sprzętu.

Uroczyste otwarcie – wernisaż odbyło się 2 czerwca br. Z udziałem władz samorządowych, przedstawicieli najstarszych w województwie lubuskim OSP,  gości i przedstawicieli instytucji współpracujących ze Związkiem. Trzeba tu dodać, że według posiadanych dokumentów, najstarszą jednostką, nie tylko w lubuskim ale w Polsce, jest OSP w Dąbrówce Wielkopolskiej,  która powstała w 1843 r. 

W dniu otwarcia przed budynkiem Muzeum wystawiliśmy stare i nowe samochody pożarnicze a oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Dęta OSP Babimost.

Eksponaty na wystawę pochodziły z zasobów Oddziału Wojewódzkiego Związku OSP RP Województwa Lubuskiego ale większość zaprezentowanego, zabytkowego sprzętu, pojazdów, dokumentów, pochodzi ze zbiorów Lubuskiego Muzeum Pożarnictwa im. płk Leona Kiszmanowicza, które działa w strukturach Oddziału Miejsko-Gminnego ZOSP RP w Międzyrzeczu.

Dzięki ogromnej pracy Druhów Darka Surmy i Mieczysława Witczaka włożonej w przygotowanie eksponatów, transport do Zielonej Góry, rozmieszczenie zbiorów w salach Muzeum, wystawa była kompletna, znakomicie dokumentowała historię pożarnictwa na Ziemi Lubuskiej i w Zielonej Górze,  oddawała ducha strażackiej pasji i zaświadczała o profesjonalizmie strażaków ochotników zarówno dawniej jak i dziś.  

Wystawę zorganizowano przy wsparciu środków Urzędu Marszałkowskiego w Zielonej Górze w ramach realizacji zadań zleconych w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego 

oraz Urzędu Miasta Zielonej Góry w ramach konkursu na promocje miasta Zielona Góra w związku z obchodami  800 lecia miasta i 700 lecia uzyskania praw miejskich